Signalen

Ik zie me nog zitten, zwetend, achter het stuur van de huurauto. De fotograaf en ik, op weg voor een reportage, reden door een dorpje aan de Spaanse kust. Brandende zon, fraaie witte huisjes, zand dat achter de auto opstoof. We waren op zoek naar de plek waar we een afspraak hadden en dit leek volgens de wegenkaart de snelste weg. Steeds nauwer werden de dorpsstraatjes – ik had eindeloos over de hele wereld in huurauto’s rondgereden, mij kreeg je niet bang. Totdat we een steeg in waren gereden die aan weerszijden van de auto exact anderhalve centimeter ruimte overliet. De fotograaf mompelde dat het beslist onverstandig zou zijn om verder door te rijden. Hadden we een bord gemist? Keren was uiteraard een onmogelijkheid. En we konden geen van beiden even uitstappen om de ander achteruit te loodsen.

Wat te doen? Centimeter voor centimeter manoeuvreerde ik de auto achterwaarts. Na een meter of tien kon de fotograaf zich uit zijn portier wurmen en me verder begeleiden – de schaduw uit, de ruimte tegemoet.

Ik heb nog weleens teruggedacht aan die rit. Natuurlijk, we hadden het bord gemist dat, hoewel klein, toch duidelijk was geweest: dorpscentrum die kant op. Maar er waren andere signalen die ik verkeerd had geïnterpreteerd. Wat maakte dat ik stug door bleef rijden, ondanks het overduidelijke vooruitzicht van angstige krapte? Feitelijk ontstond daar in het stoffige en bloedhete Spanje, een diep inzicht. Op de talloze grote en kleine kruispunten in ons leven, op de momenten waarop we iets moeten beslissen, kunnen we luisteren naar signalen die ons bewust maken van de waarde van onze keuze. Soms worden die signalen ons aangedragen, laten we dat externe signalen noemen – een verkeersbord, in dit geval, dat niet werd gezien waardoor een besluit – om een weg in te slaan, in dit geval – niet goed uitpakte. Maar het is ook vaak zo dat we bij onszelf te rade moeten gaan om de zin van een beslissing te wegen. Die interne signalen – mijn onterechte zelfverzekerdheid, in dit geval – zijn misschien nog wel interessanter om eens goed te bestuderen. Wie externe signalen mist, kan altijd de schuld aan de omstandigheden geven. Was dat belangrijke verkeersbord niet heel petieterig?  Maar voor het begrijpen van en handelen naar je interne signalen is maar een iemand verantwoordelijk: jijzelf.